Dordtse kajak- en kanovereniging Dajaks
actueel vereniging opleidingen/cursussen toertochten tochtplanning techniek werkzaam in de Biesbosch inleiding de sluiswachter de gids en de herder de journalist de prostituee de boswachter de boer De Biesbosch contact aanvragen lidcode ledenpagina's zoek met google Web www.dajaks.nl Zoekformulier verzenden		In gesprek met Theo Muusse door Godelieve Kodde Keerwater, december 2009 Googelen op “theo muusse” brengt mij naar een wereld die mij fascineert en tegelijk volstrekt langs mij heen gaat: www.dutchbirdalerts.nl. Theo staat met waarnemingen van 433 soorten op nummer 47 in de ranking. Hij is vanaf 1987 systematisch begonnen met het op deze website registeren van zijn waarnemingen. De nummer 1 van de lijst begon al in 1981. Misschien is het vooral een kwestie van wachten tot je, bij lengte van leven, uiteindelijk op nummer 1 staat. Het gesprek van Sander Terlouw en mij met Theo Muusse, sinds november 2008 in dienst als boswachter in De Biesbosch, vindt plaats in september. Het is prachtig weer. We zitten in de tuin. Het gesprek wordt af en toe onderbroken door het bestuderen van een, door mij al bijna weggeslagen, mug, vlieg of ander beest. Sander en Theo doen wat het benoemen van soortnamen, bijzondere kenmkeren en specifieke eigenschappen niet voor elkaar onder. Een gesprek over de werkzaamheden van een boswachter, over waarom insecten uiteindelijk interessanter zijn dan vogels en over kanoën in het mooiste gebied van Nederland: De Biesbosch. Theo is geboren in Barendrecht. Op zijn tweede volgde een verhuizing naar Dordrecht. Hij was de eerste bewoner aan de Lyra in Dordrecht. De Eulerlaan was nog een zandpad. Waar nu huizen staan was toen polder. Hij studeerde biologie in Utrecht, maar is daar mee gestopt. Na wat omzwervingen in de horeca begint Theo met de lerarenopleiding in Rotterdam. Theo wordt leraar. Tijdens een uitje met het docententeam wordt hij gebeld door Jacques van der Neut. Ze zoeken een nieuwe boswachter en de sollicitatieprocedure levert geen geschikte kandidaten op. Wil hij niet solliciteren? Graag! De advertentie, geplaatst aan het eind van het schooljaar was hem, door de drukte aan het einde van het schooljaar, ontgaan. Anders had hij ongetwijfeld gesolliciteerd. Jacques van der Neut belde je vast niet voor niks, mij zou hij niet bellen, opper ik. Dat brengt het gesprek op Theo's nevenactiviteiten naast studeren en werken. Een rijtje activiteiten dat, achteraf gereconstrueerd, rechtstreeks leidt naar zijn huidige baan. Al op de middelbare school was Theo elke dag in de Biesbosch. Hij zat met kaplaarzen aan in de klas. Als de laatste les om tien voor drie was afgelopen stond hij om tien over drie op de Hooge Biezenplaat. Op ruitjespapier hield hij lijsten bij met aantallen en soorten waargenomen vogels. Vanaf 1985 doet hij aktief mee met broedvogeltellingen. Broedvogeltellingen worden acht keer per seizoen gedaan. Je loopt vanaf drie uur 's nachts een bepaald parcours in een gebied en luistert. Een zingend mannetje is een indicatie voor een nest en wordt aangetekend op de kaart. Aan het einde van het seizoen worden de acht kaarten op elkaar gelegd en worden conclusies getrokken. Welke vogel is het meest gehoord op dezelfde plek? Dit geeft een redelijk zeker beeld van het aantal nesten. Op langere termijn is het interessant om de trend te bekijken. Je kunt bijvoorbeeld de aantallen volgen en dat afzetten tegen de verandering van het landschap. Nu ondersteunt Theo de vrijwilligers en loopt hij alle telroutes zelf in ieder geval één keer mee. Hij heeft een pool met acht vrijwillige broedvogeltellers. Een ongekend hoog aantal waar hij heel blij mee is. De 'beloning' van het werk zit vooral in de unieke ervaring van het zijn in een gebied dat midden in de nacht helemaal van de natuur is. je struikelt over de reeën en bevers. Een uur later hebben de dieren zich teruggetrokken. Hoe word je vogelaar? Zit dat in de genen? Op die vraag heeft Theo geen antwoord. In ieder geval heeft hij een broer die ook van vogels kijken houdt, had hij een vader die zo gek was om hen allebei regelmatig naar België te rijden. En dan vind je gelijkgezinden bij de NJN (Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie). Dus wellicht een portie toeval en een portie genen. Theo is boswachter Inventarisatie en Monitoring. Even snel de organisatie op een rij: Jacques van der Neut is boswachter VPR (voorlichting & Public Relations) voor de Hollandse Biesbosch. Thomas van der Es is dat voor de Brabantse kant. Theo heeft de hele Biesbosch onder zijn beheer. De hele Biesbosch, dus ook het Dordtse gedeelte, valt binnen Staatsbosbeheer onder de regio Zuid. Dan zijn er nog twee opzichters en is er 1 veldwerker/boa aan de Dordtse kant en zijn er 8 parttime veldwerkers/boa's aan de Brabantse kant. Een gemiddelde werkdag van Theo gaat mee met de seizoenen: de helft van de tijd binnenwerk, de andere helft buitenwerk, waarvan dan weer de helft lopend, de andere helft varend. In het najaar worden de verkregen gegevens uit het voorjaar en de zomer verwerkt, worden de trends gemaakt en worden eventueel beheersplannen aangepast. In de winter wordt het onderhoud en beheer 'voorgetoetst', worden er quickscans gemaakt en plannen gemaakt voor nieuwe projecten. Qua buitenwerk is het tijd om de watervogels te tellen. De wintertijd is ook een tijd om met collega-boswachters 's te overleggen. In de lente worden de overuren gemaakt. De planten, vogels, insecten en zoogdieren worden gemonitord. Veel vrijwilligers helpen hieraan mee. Theo ondersteunt de vrijwilligers. Er is het afgelopen jaar veel onderzoek gedaan naar wilde bijen. De roodrandzandbij is heel bijzonder. Hij komt alleen voor in de Biesbosch. In de zomer zijn de vogeltellingen klaar. De tellingen van planten, insecten en vlinders lopen door. Meten is weten. Theo wil zich meer toeleggen op insecten. Vogels zijn als eindproduct van de voedselcyclus een prachtige beloning voor een gebied. Insecten staan echter aan het begin. Fluctuaties in aantallen hiervan zeggen uiteindelijk meer over een gebied. Hoe komt het bijvoorbeeld dat 50% van de zeldzame populatie Cetti's zangers in de Biesbosch zit? En dat de populatie verdubbeld is? Overwinteren er veel nachtvlinders als pop juist in de Biesbosch? Houdt het een met het ander verband. Antwoorden op deze vragen maakt voor een beheerder sturing mogelijk. Een project dat Theo graag zou willen starten de komende jaren is een water- en oeverplantenproject. Vanwege de verhoogde kwaliteit van het water en de toegenomen warmte zou het goed zijn om een goede kartering te maken van alle planten die er de laatste jaren bij zijn gekomen in de Biesbosch. Ik vraag Theo hoe hij vindt dat de Biesbosch zich zou moeten ontwikkelen de komende jaren. Hij is hier duidelijk over. Ongemotoriseerd verkeer moet, naar zijn mening, DE doelgroep zijn van de Biesbosch. Kanovaarders zijn de ideale recreant voor Staatsbosbeheer. Wat dat betreft is dajaks de ideale partner om samen te werken met Staatsbosbeheer. Het steekt Theo dan ook dat er door dajakkers wordt gevaren in gebieden waar dat verboden is. Theo is een groot voorstander van samenwerking met de kanovereniging, maar varen in verboden gebied maakt de positie van Dajaks minder sterk. Hij wordt er door een collega op aangesproken dat “ze dit weekend weer het hele gebied zijn doorgevaren.” En of het nu waar is of niet (afgelopen zomer is er een kitesurfer gesignaleerd in verboden gebied), een slechte naam heb je zo als vereniging. De verleiding is hem duidelijk: Je gaat ergens varen omdat het er erg mooi is. Niet omdat het niet mag. Er zijn echter genoeg alternatieven. Daarnaast zien andere mensen het ook. Goed voorbeeld doet volgen. Slecht voorbeeld helaas ook. Tot slot: kanoot Theo zelf eigenlijk ook? Bij “De Dood”ligt een kano. De elektrische boot van Staatsbosbeheer is echter een gevaarlijk alternatief. Het aanbod van Theo om gastheer te zijn bij een vroege vogeltocht ligt er. Een mooie gelegenheid voor hem om weer eens in een kano te stappen, voor ons om veel bij te leren over ons vaargebied.